عوارض افتادگی رحم

عوارض افتادگی رحم : افتادگی رحم و مثانه یکی از مشکلات بعد از زایمان های مکرر است. ولی اگر خانم ها از قبل ورزش کرده باشند. و به آمادگی جسمانی و مراقبت های مربوط به سلامت آن توجه کنند، می توان به راحتی از آن پیشگیری کرد.

چطور ممکن است رحم از جای خود جا به جا شود؟

رباط ها و عضلات، رحم، مثانه و واژن را در محل خود درون لگن نگه می دارند. اگر این عضلات و رباط های حمایت کننده ضعیف یا در اثر کشیدگی شل شوند. رحم و دیواره رحم جا به جا می شوند و به داخل مجرای واژن افتادگی پیدا می کنند. پرولاپس یا افتادگی یا بیرون زدگی رحم. معمولا در زنان پس از دوران یائسگی رخ می دهد یعنی زمانی که حداقل ۱ یا ۲ مورد زایمان واژینال داشته اند.

آسیب به بافت های نگهدارنده در دوران بارداری و زایمان از طرفی و کاهش هورمون استروژن و تکرار فشار طی سال ها از طرف دیگر می تواند. عضلات کف لگن را ضعیف کند و باعث افتادگی رحم شود. در پرولاپس رحم. رحم به سمت واژن حرکت می کند و وارد واژن می شود.

مقدار حرکت و جا به جایی

گاهی خفیف و تا درون واژن است و گاهی هم رحم کاملا از وولو (واژن) خارج می شود. پرولاپس رحم ممکن است با پرولاپس مثانه یا سیستوسل (که در آن مثانه به احشای مجاور دیواره ضعیف جلوی واژن فشار می آورد). یا پرولاپس مقعد یا رکتوسل (رکتوم به دیواره ضعیف پشتی واژن فشار و کشش وارد می کند. و به آن سمت تحدب می یابد) همراه باشد.

نشانه های افتادگی رحم چیست؟

درجه و شدت افتادگی رحم متفاوت است. در افتادگی خفیف معمولا هیچ علامتی وجود ندارد اما اگر شدید باشد. بیمار احساس پری در واژن می کند. توده جلو آمده درون واژن یا حتی بیرون آن، احساس سنگینی یا درد خفیف در قسمت تحتانی پشت، اشکال در دفع مدفوع و ادرار، ناراحتی مبهم در لگن، درد حین روابط زناشویی، کمر دردی که با بلند شدن شدت می یابد، بی اختیاری استرسی (نشت ادرار هنگام خندیدن، عطسه یا سرفه)، احساسی مثل. نشستن روی یک توپ کوچک یا چیزی که انگار از واژن خارج شده است، از دیگر علایم است. در این موارد نگرانی های جنسی نظیر احساس از دست دادن قوام بافت واژن هم ممکن است. زنان را آزار دهد. باید توجه کرد که این نشانه ها صبح ها کمتر است اما در طول روز فرد مبتلا را بیشتر آزار می دهد.

چه عواملی خطر پرولاپس را افزایش می دهد؟

عواملی که باعث فشار خارجی بر عضلات و رباط ها می شوند، می توانند افتادگی ایجاد کنند. چاقی از مهم ترین این عوامل است، زایمان های مکرر مخصوصا زایمان کودک درشت یا زایمان سخت که در آن عضلات کف لگن و بافت های نگهدارنده آسیب ببیند، وارد آمدن ضربه، افزایش سن و کاهش میزان استروژن، بیماری هایی که باعث افزایش فشار داخل شکم می شوند مثل تومورها، سرفه مزمن و زور زدن زیاد یا یبوست مزمن، تناسب جسمی نامناسب، شغل هایی که در آن زن مجبور باشد اجسام سنگین را بلند کند هم در بروز این مشکل دخیل هستند. البته گاهی عوامل ژنتیکی در این امر دخالت دارند.

آیا می توان از بروز این مشکل پیشگیری کرد؟

به راحتی می توان مانع از ایجاد این افتادگی شد. حفظ وزن در محدوده طبیعی، انجام فعالیت های مناسب ورزشی در دوران بارداری و پس از زایمان ، رژیم غذایی طبیعی و کاملا متعادل ، ورزش های کگل که باعث افزایش قدرت عضلات کف لگن می شوند و پیشگیری از بروز یبوست، همه نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری دارند. انجام تمرین هایی برای تقویت عضلات لگن قبل و بعد از زایمان به جلوگیری از پرولاپس کمک می کند.

چگونه و چه زمانی باید به دنبال درمان بود؟

اگر پرولاپس رحم خفیف باشد، نیازی به درمان نیست و معمولا تمرین ها و ورزش هایی که باعث سفت شدن عضلات و رباط های کف لگن می شوند، به درمان آن کمک می کنند اما اگر شدید و علایم آن آزاردهنده باشد و فعالیت های روزانه تان را مختل کند، حتما باید تحت درمان قرار گیرد. معاینه لگنی و استفاده از اسپکلوم، پرولاپس رحم و واژن را مشخص می کند.

پزشک از فرد مبتلا می خواهد

سرفه کند یا زور بزند، با این کار پرولاپس بیرون می زند و تشخیص داده می شود. در فردی که یائسه شده است و پرولاپس خفیف دارد، پزشک گاهی استروژن تجویز می کند که هم به شکل خوراکی تجویز می شود و هم به صورت کرم برای استعمال در دیواره واژن. استروژن باعث استحکام بافت حفاظتی لگن خواهد شد.

گاهی یک وسیله پلاستیکی

به نام حلقه واژینال یا پِسِّری داخل واژن استفاده می شود که به نگهداری رحم در جای خود کمک می کند. گاهی تکنیک های جراحی نیز ممکن است به کار روند. اگر پرولاپس رحم شدید باشد و فرد تمایل به داشتن فرزند در آینده نداشته باشد، پزشک عمل هیسترکتومی را برای برداشتن کامل رحم توصیه می کند.

عوارض افتادگی رحم

اگر این مشکل درمان نشود، چه عوارضی خواهد داشت؟

در موارد شدید، زخم شدن گردن رحم ایجاد می شود. با بیرون زدگی رحم، به دلیل تماس با لباس زیر امکان عفونت افزایش می یابد. گاهی هم افتادگی سایر اندام ها اتفاق می افتد مثل افتادگی مثانه و رکتوم و همین باعث بروز اشکال در ادرار کردن و افزایش خطر عفونت می شود. ضعف بافت های همبند اطراف رکتوم، اشکال در دفع اجابت مزاج را به دنبال دارد. افزایش خطر عفونت یا آسیب به اعضای لگن ، انسداد مجرای ادرار، بی اختیاری ادرار، عفونت مثانه به دلیل عدم تخلیه کامل مثانه از دیگر عوارض است.